Kenniscentrum

We swipen en surfen onszelf naar een kapotte rug

We swipen en surfen onszelf naar een kapotte rug

We swipen en surfen onszelf naar een kapotte rug

We swipen en surfen onszelf naar een kapotte rug

Bewegingsarmoede
De motorische ontwikkeling van miljoenen Nederlanders laat ernstig te wensen over, ziet orthopedisch chirurg Piet van Loon. „Bij steeds meer jonge mensen.”

Auteur Gijsbert van Es
Gepubliceerd op 26 oktober 2023
Leestijd 6 minuten

Baby’s hangend in stoeltjes met de knusse naam Maxi-Cosi. Peuters in buggy’s, suffend of slapend, met een hangend hoofd. „Wees daar toch alsjeblieft voorzichtig mee!”, zegt orthopedisch chirurg Piet van Loon (69) op bijna smekende toon. „Het is funest! Doe dat die kinderen, en vooral hun rug, niet aan!”

Van Loon spreekt met de kennis en ervaring die hij in bijna veertig jaar als orthopedisch chirurg heeft opgebouwd. Naast versleten heupen en knieën behandelde hij vooral ook verkrommingen in de rug bij kinderen en scoliose (vergroeiing van de wervelkolom). Nog steeds werkt hij, één dag per week, in een kliniek voor rug- en gewrichtsklachten in Hengelo.

Illustratie Indra Bangaru
Onvermoeibaar steekt hij tijd en energie in de missie van zijn leven: kennis uitdragen over een gezonde ontwikkeling van het bewegingsapparaat van de mens. En daarmee: van een uiterst verfijnd en kwetsbaar samenspel van ruggengraat, botten, gewrichten, zenuwen en spieren, banden en kapsels. Hierbij werkt hij samen met artsen uit verschillende disciplines, fysiotherapeuten en andere bewegingsdeskundigen.

„Je hoeft op straat maar om je heen te kijken en je haalt ze er zo uit”, zegt Van Loon, „de mensen met voorovergebogen schouders, een bolle rug en vaak ook een afwijkende manier van lopen. Op een dag zitten ze met pijnklachten bij de dokter in de spreekkamer.”

Zoals: lage rugpijn, hernia, pijn in de schouders, slijtage van heupen en andere gewrichten, nekklachten, hoofdpijn. De aanleg hiervoor ontstaat al in de kindertijd. Van Loon: „Het lichaam van de mens doet er zestien tot twintig jaar over om volgroeid te raken. Al jaren zie ik het in die groeifase misgaan, bij steeds meer jonge mensen.”

Van Loon kan een technisch betoog houden over tal van problemen die ontstaan in en rondom het menselijk skelet. Maar liever praat hij over preventie, over gedrag dat problemen voorkomt. Eigenlijk, zegt hij, is de oplossing simpel. „Het is gewoon een kwestie van: niet te lang stilzitten. Beweeg. Bewéég! En leer vooral ook wat gezonde bewegingen zijn.”

Hij staat op, in zijn woonkamer in Oosterbeek, en laat het zien. Hij draait met zijn heupen. Hij trekt zijn schouders omhoog en omlaag, in tegengestelde richting. Hij draait met zijn handen en armen achter zijn rug. Het zijn bewegingen die iedereen zou moeten maken na circa twintig minuten stilzitten en/of bezig zijn met een smartphone, tablet of laptop.

Vergroeiingen

Tien jaar geleden haalde Van Loon de media met de taalvondst ‘gameboy back’. In vaktijdschrift Medisch Contact had hij gewaarschuwd voor schade aan de wervelkolom van jonge kinderen, die te vaak en te lang achtereen in een zittende houding computergames spelen.

Intussen is dit probleem alleen maar groter geworden. Nu noemt hij, algemener aangeduid, de ‘smartphonerug’ als dé uitwas in de motorische ontwikkeling van miljoenen mensen. Dagelijks nemen zij, urenlang, ongezonde zittende houdingen aan door, swipend en surfend, rond te hangen op sociale media en andere webstekken.

„Dat volwassenen dit doen, is op zichzelf al ernstig genoeg”, stelt Van Loon. „Helaas komt daar nog bij dat zij zo het verkeerde voorbeeld geven aan kinderen. Weefsel, tussenwervelschijven, kraakbeen en botten die nog in de groei zijn, lopen dan al schade op.”

Van Loon kan een technisch betoog houden over tal van problemen die ontstaan in en rondom het menselijk skelet. Maar liever praat hij over preventie, over gedrag dat problemen voorkomt. Eigenlijk, zegt hij, is de oplossing simpel. „Het is gewoon een kwestie van: niet te lang stilzitten. Beweeg. Bewéég! En leer vooral ook wat gezonde bewegingen zijn.”

Hij staat op, in zijn woonkamer in Oosterbeek, en laat het zien. Hij draait met zijn heupen. Hij trekt zijn schouders omhoog en omlaag, in tegengestelde richting. Hij draait met zijn handen en armen achter zijn rug. Het zijn bewegingen die iedereen zou moeten maken na circa twintig minuten stilzitten en/of bezig zijn met een smartphone, tablet of laptop.